ΤΟΥ ΚΟΣΜΑ ΚΕΦΑΛΟΥ

Ένα ενδιαφέρον βιβλίο των εκδόσεων Ταξιδευτής παρουσιάστηκε προχθές σε εκδήλωση στην αίθουσα Πολίτου στη Νομική. Πρόκειται για τα υλικά του τριήμερου επιστημονικού συνεδρίου «Ταξική διάρθρωση της ελληνικής κοινωνίας. Ταξική συνείδηση και πολιτική διαπάλη», που είχε οργανώσει το ΜΑΧΩΜΕ στην Αθήνα. Το βιβλίο περιλαμβάνει συνεισφορές από ένα ευρύ φάσμα πανεπιστημιακών, ερευνητών και παραγόντων της Αριστεράς, που, μέσα από μια ποικιλία προσεγγίσεων και οπτικών, προσεγγίζουν την κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας και τις διαγραφόμενες προοπτικές της.

Η έκδοση, αρκετά ογκώδης (524 σελίδων!), χωρίζεται σε πέντε μέρη. Σε αυτά παρουσιάζονται διαδοχικά πλευρές της μαρξιστικής θεωρίας για την ταξική δομή της αστικής κοινωνίας και της ελληνικής κοινωνίας ειδικότερα, αναλύσεις για τη σύγχρονη εργατική τάξη, τις αναπτυσσόμενες αντιθέσεις μεταξύ των εθνικών και υπερεθνικών ελίτ και το πρόβλημα των συμμαχιών και της αριστερής στρατηγικής.

Στην εκδήλωση μίλησαν οι Μ. Σπουρδαλάκης (κοσμήτορας Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών στο ΕΚΠΑ), Γ. Καλομοίρης (εκπαιδευτικός, μέλος Ε.Ε. της ΑΔΕΔΥ) και Χ. Κεφαλής (διευθυντής σύνταξης του περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη»), ενώ συντόνισε ο Κ. Μακαρώνας (διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών και γ.γ. του ΜΑΧΩΜΕ).

Στην ομιλία του, ο Μ. Σπουρδαλάκης επικέντρωσε στο γεγονός ότι ενώ η πολιτικοποίηση στην Ελλάδα ήταν έντονη και υψηλή από την εποχή της Μεταπολίτευσης, στην πραγματικότητα επρόκειτο συχνά για μια απολίτικη πολιτικοποίηση, η οποία δεν απέκτησε πραγματική ταξική γείωση. Σε αυτή τη συνάρτηση, εκτίμησε, η ιδιαίτερη αξία της συγκεκριμένης έκδοσης βρίσκεται στο φώτισμα της ταξικής δομής της ελληνικής κοινωνίας, το οποίο γίνεται συνδυάζοντας τα παραδοσιακά μαρξιστικά εργαλεία με πιο πρόσφατες θεωρητικές αναζητήσεις.

Ο Γ. Καλομοίρης έκανε μια παρουσίαση των κειμένων που περιλαμβάνονται στη συλλογή, ιδιαίτερα δε των αναφερόμενων στις μεταβολές της ταξικής συγκρότησης στη χώρα μας από την περίοδο της έναρξης της κρίσης, τις αλλαγές της κοινωνικής διαστρωμάτωσης στις πόλεις και στην ύπαιθρο, τις μορφές απασχόλησης, τη θέση της νεολαίας κ.ο.κ. Υπογράμμισε τα συγκλίνοντα συμπεράσματά τους για την ενδυνάμωση της εργατικής τάξης μέσα από την καταστροφή πολλών κατηγοριών μεσοστρωμάτων.

Τέλος, ο Χ. Κεφαλής ασχολήθηκε με το ζήτημα του πώς η ταξική διάρθρωση καθορίζει την επαναστατική δυναμική γενικά και στο συγκεκριμένο ιστορικό στάδιο της παγκοσμιοποίησης. Σε αυτό το πλαίσιο, παίρνοντας αφορμή από ορισμένα κείμενα της συλλογής, αναφέρθηκε στις απόψεις του Μαρξ και ανέδειξε τη ριζικά διαφορετική οπτική της μαρξιστικής και των αστικών και μικροαστικών προσεγγίσεων των ταξικών συγκρούσεων.

Οι τοποθετήσεις των ομιλητών έδωσαν αφορμή για μια γόνιμη συζήτηση και ερωτήσεις στη συνέχεια, η οποία περιστράφηκε γύρω από τα μαρξιστικά κριτήρια ορισμού της κοινωνικής τάξης.

* Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΥΓΗ στις 26-2-2016