ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ ΣΤΟ «ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ ΔΙΗΜΕΡΟ» ΤΟΥ ΜΑΧΩΜΕ, آتن, 3Η – 4Η ΑΠΡΙΛΗ 2013

Εισαγωγή

Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε καταστάσεις και γεγονότα, που θα αφήσουν βαθιά τα ίχνη τους στην ελληνική κοινωνία. Όλοι νοιώθουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε κρίσιμες επιλογές και ότι δεν υπάρχον εύκολες λύσεις. Ωστόσο με «λογισμό και όνειρο» χρειάζεται να κάνουμε, με βάση το συμφέρον του λαού, εκείνες τις επιλογές που ανοίγουν ελπιδοφόρους δρόμους στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα για τη νέα γενιά. Επιτρέψτε μου να επικεντρώσω στην εισήγηση μου σε τέσσερα σημεία.

1. Η ευρωζώνη είναι προβληματική για τους λαούς και μη βιώσιμη ως «νομισματική και οικονομική ένωση»!

Τα τελευταία χρόνια έχει διαφανεί ότι η ευρωζώνη είναι προβληματική όχι μόνο με όρους «λαών και εργαζόμενων», αλλά ακόμα και με όρους καπιταλιστικής ολοκλήρωσης. Αυτό δεν ήταν καθαρό για τους περισσότερους, ούτε το 1992 με τη Συμφωνία Μαάστριχτ, ούτε το 2000 με την κυκλοφορία του ενιαίου νομίσματος-ευρώ, αλλά ούτε και το 2010, πριν το φούντωμα της κρίσης στην Ελλάδα. Στην πορεία με τα μέτρα που εφαρμόστηκαν στο πρώτο Μνημόνιο έγινε καθαρά σε πολλούς ότι το οικοδόμημα της ΟΝΕ ήταν «σαθρό» και οι προσπάθειες στήριξης του με νεοφιλελεύθερα υλικά, του προσέδιδαν πιο αντιδραστική μορφή σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.

Επίσης δεν θα είναι εύκολο να κατανοήσουμε σωστά τις εξελίξεις αν περιοριστούμε απλά στο νόμισμα, δηλ. το ευρώ και δεν συνυπολογίσουμε ολόκληρο το οικοδόμημα της ευρωζώνης ως σύνολο, με τους παλιούς και νέους «πυλώνες» στήριξης της. Θυμίζουμε ότι η Οικονομική και Νομισματική Ενοποίηση (ΟΝΕ) ξεκίνησε με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Σύμφωνο Σταθερότητας, ενώ μετά την κρίση προστέθηκαν ο λεγόμενος «μηχανισμός στήριξης» (EFSF-EMS), το Σύμφωνο για το Ευρώ+, το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, τα εξάμηνα συντονισμού της οικονομικής πολιτικής, κά και τελευταία η τραπεζική εποπτεία. Όλα αυτά δεν βελτιώνουν, αλλά αντίθετα εντείνουν τα νεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά της ΟΝΕ και σηματοδοτούν συρρίκνωση και κατάργηση θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων, αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων, μακροχρόνια προγράμματα λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεις «δημοσίων αγαθών», εντατική ανισοκατανομή εισοδήματος σε όφελος του χρηματιστικού κεφαλαίου, κά.

Το τελικό αποτέλεσμα είναι γνωστό. Απόκλιση αντί για σύγκλιση οικονομιών, διεύρυνση χάσματος ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητα, παραγωγή «πλεονασμάτων» για τους ισχυρούς (κυρίως τη Γερμανία), ελλείμματα και χρέη για τις αδύναμες οικονομίες. Ταυτόχρονα έχουμε ουσιαστική συρρίκνωση της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας. Το Ευρωκοινοβούλιο παραμένει διακοσμητικός θεσμός, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν σχεδόν αδρανοποιηθεί, η Γερμανία καθορίζει σχεδόν μόνη της τις τύχες των χωρών της ΕΕ και ειδικότερα της Ευρωζώνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το νέο χρόνο οι προϋπολογισμοί των κρατών-μελών θα έχουν πρώτα την έγκριση του Eurogroup και μετά των εθνικών κοινοβουλίων.!

Θα ρωτήσει κανείς αν όλα αυτά είναι καλά και δίκαια.!! Autocritas, non veritas, facit legen.!! «Η δύναμη και όχι η αλήθεια, καθορίζει το νόμο» σύμφωνα με το Ρωμαϊκό Δίκαιο.! Η ΕΕ και η Ευρωζώνη, στηρίζεται στην οικονομική και πολιτική ισχύ, στον ανταγωνισμό και στην ηγεμονία των ισχυρών χωρών και όχι στην ισότιμη συνεργασία και αλληλεγγύη των λαών. Αν αυτό δεν γίνει αντιληπτό, τότε δεν είναι δυνατόν να κατανοηθούν σε βάθος οι εξελίξεις και η πορεία της καπιταλιστικής ολοκλήρωσης στην Ευρώπη.

Το οικοδόμημα της Ευρωζώνης λόγω της αρχιτεκτονικής του δεν μεταρρυθμίζεται επ’ ωφελεία των «λαών και εργαζόμενων». Ακόμα κι αν επιβιώσει θα είναι ένα αντιδραστική μόρφωμα. Μόνο η ανατροπή και επαναθεμελίωση του μπορεί υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να αντιστοιχηθεί στο «ιστορικά αναγκαίο», δηλ. μια «ένωση ισότιμης συνεργασίας λαών και χωρών» και όχι μια ένωση κεφαλαιοκρατών. Το πώς ακριβώς θα γίνει αυτό, παραμένει ανοικτό ζήτημα για την Αριστερά και αποτελεί «εν δυνάμει» στοιχείο προβληματισμού της σημερινής εκδήλωσης.

2. Η απόρριψη της «πάση θυσία» παραμονής στο ευρώ, οδηγεί αντικειμενικά σε ρήξη με την ευρωζώνη και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα !

Η αμφισβήτηση βιωσιμότητας της ευρωζώνης, αναγνωρίζεται από πολλούς εκπροσώπους ευρέως πολιτικού φάσματος στην Ελλάδα και στην ΕΕ. Επίσης αναγνωρίζεται ότι η επιλογή συμμετοχής της Ελλάδας στην ΟΝΕ ήταν λάθος, μια επιλογή για την οποία ο ελληνικός λαός ουδέποτε ρωτήθηκε. Παρ’ όλα αυτά οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις σήμερα κινούνται στον άξονα «πάση θυσία» παραμονή στην ευρωζώνη.!

Αντίθετα δυνάμεις της Αριστεράς εμφανίζονται με διαφορετικές εκδοχές, در داخل و خارج از کشور. Σχηματικά έχουμε τρεις εκδοχές. Πρώτον είναι εκείνη που αποδέχεται τη λογική και τα όρια παραμονής «πάση θυσία» στην ευρωζώνη. Δεύτερον είναι εκείνη που θεωρεί αναγκαία και ικανή τη ρήξη με την ευρωζώνη. Τρίτον εκείνη που αν και απορρίπτει το δόγμα της «πάση θυσία» το ευρώ, εμφανίζεται αμήχανη και σκεπτική να πει στον λαό ανοικτά τις προεκτάσεις που συνεπάγεται μια τέτοια επιλογή ώστε να προετοιμαστεί κατάλληλα για τις εναλλακτικές λύσεις, έχοντας πάντα ως όριο τις «κόκκινες γραμμές», πίσω από τις οποίες δεν μπορεί να υπάρχει υποχώρηση, αλλά ουσιαστική εγκατάλειψη της αριστερής στρατηγικής.

Δεν θα ασχοληθούμε με την πρώτη εκδοχή που εκφράζεται από την πολιτική της ΔΗΜΑΡ του κ.Κουβέλη «πάση θυσία» παραμονή στην ευρωζώνη. Θα σταθούμε στις δύο άλλες που κατ’ αρχήν υιοθετούν μια αριστερή εναλλακτική πρόταση εξόδου, που η υλοποίηση όμως των βασικών «αιχμών» της, οδηγεί αναπόφευκτα σε αμφισβήτηση των ορίων της ευρωζώνης και κατ’ επέκταση σε αποδέσμευση από αυτήν. Ειδικότερα:

Α) Ακύρωση του Μνημονίου και εφαρμογή «μορατόριουμ» στην εξυπηρέτηση του χρέους (δηλ. αθέτηση πληρωμών ή παύση πληρωμών), με στόχο τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του. Η πιθανότερη απάντηση της ΕΚΤ θα είναι διακοπή ρευστότητας προς τις τράπεζες (ο γνωστός εκβιασμός που έγινε στην Κύπρο), με αποτέλεσμα να τεθεί το σκληρό δίλημμα. Ή υποτάσσεσαι ή εγκαταλείπετε την ευρωζώνη και επιστρέφετε στο εθνικό νόμισμα. Δεν χρειάζονται άλλες αμφιλεγόμενες διαδικασίες παραμονής ή μη. Η στέρηση ρευστότητας αρκεί. Τι κάνουμε τότε; Το να αρνείσαι τις επιλογές και ταυτόχρονα να ζητάς δανεικά, είναι σαν να έχεις ληγμένες συναλλαγματικές και να ζητάς από την τράπεζα μπλοκ επιταγών.!

Β) Η απόφαση για εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση τραπεζών και ο έλεγχος της ροής κεφαλαίων, θέτει σε ευθεία αμφισβήτηση τόσο το ρόλο της ΕΚΤ όσο και τους κανόνες τραπεζικής εποπτείας. Το δίλημμα είναι παρόμοιο. Τι κάνεις;

Γ) Η εφαρμογή ριζοσπαστικής φορολογικής μεταρρύθμισης και η διάρθρωση των κρατικών δαπανών με αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια, έρχεται σε αντίθεση με τις επιλογές της τρόϊκας και τις δεσμεύσεις του Δημοσιονομικού Συμφώνου. Αν τις αγνοήσεις αρχίζουν τα πρόστιμα και η παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Τι κάνεις;

Δ) Παραγωγική ανασυγκρότηση συνεπάγεται δημοκρατικό προγραμματισμό σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με οριζόντιες και κάθετες δράσεις (κλαδικές πολιτικές), ανάκτηση ελέγχου των ΔΕΚΟ και επέκταση του δημοσίου σε στρατηγικούς τομείς, κά, καθώς ειδικές ρυθμίσεις και «κίνητρα» για ΜΜΕ και αγρότες, τα οποία όμως αμφισβητούν τους κανόνες της ευρωζώνης και παραπέρα της ενιαίας αγοράς. Τι κάνεις;

Ε) Η εφαρμογή πολυδιάστατης και ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής και ισότιμων σχέσεων με όλες τις χώρες, συνεπάγεται πρωτοβουλίες και συμφωνίες που οι κυρίαρχοι της ευρωζώνης πιθανόν έχουν αντιρρήσεις προβάλλοντας τυπικά ή άτυπα εμπόδια στα πλαίσια της εμπορικής πολιτικής, κά. Τι κάνεις;

Η απάντηση πρέπει νομίζω να είναι μία. Προχωράς, αφού έχεις επεξεργασμένο σχέδιο αποδέσμευσης από την ευρωζώνη.

Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Μια σειρά νέα ερωτήματα προκύπτουν. Τι σημαίνει επιστροφή στο εθνικό νόμισμα; Τι θα κάνουμε με το χρέος; Τι θα γίνει με τους μισθούς-συντάξεις; Θα έχουμε φάρμακα και βενζίνη; Με τι πόρους θα κάνουμε παραγωγική ανασυγκρότηση; Μπορούμε να επιβιώσουμε; Μήπως μας επιτεθούν οι Τούρκοι; κά. Δυστυχώς στην ελληνική κοινωνία με ευθύνη των κυρίαρχων πολιτικά δυνάμεων, δεν έγινε ποτέ μια τέτοια ουσιαστική συζήτηση αλλά το μόνο που προβάλλεται μονοσήμαντα είναι ο μονόδρομος της παραμονής στο ευρώ, καθώς και οι εγκλίσεις για συναίνεση και στήριξη αυτής της επιλογής.

Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα δεν είναι καταστροφή, αλλά ούτε φάρμακο για κάθε νόσο.! Ωστόσο η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα είναι σημαντικό στοιχείο μιας εναλλακτικής στρατηγικής εξόδου από την κρίση, που δημιουργεί δυνατότητες προοδευτικών αλλαγών με την ύπαρξη αριστερής κυβέρνησης. Το κύριο είναι η ουσία, δηλ. το περιεχόμενο της οικονομικής πολιτικής που σηματοδοτεί το εθνικό νόμισμα, παρά αυτή καθ’ αυτή η μορφή του. Για παράδειγμα, ρούβλι είχε η Ρωσία επί τσάρου, ρούβλι είχε επί Σοβιετικής Ένωσης, ρούβλι έχει και σήμερα επί Πούτιν. Όμως οι πολιτικές που σηματοδοτούσε σε κάθε περίοδο ήταν διαφορετικές.

Τι σημαίνει επιστροφή στο εθνικό νόμισμα; Ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά; Τελικά τι είναι καλύτερο να κάνουμε;

Το πρώτο που χρειάζεται να αποκρούσουμε είναι η «κινδυνολογία» της «κόλασης» και της «καταστροφής». Ας θυμηθούμε ότι με εθνικό νόμισμα (δραχμή) πορευτήκαμε τις τελευταίες δεκαετίες και νομίζω ότι δεν ζήσαμε σε «κόλαση», παρ’ ότι είχαμε σταθερή διολίσθηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας της δραχμής (30 δρχ. =1 δολ. 1970, 367 δρχ = 1 δολ το 2001 πριν ένταξη στο ευρώ). Αντίθετα με το «σκληρό» ευρώ δημιουργούνται προβλήματα όχι μόνο στις περιφερειακές οικονομίες αλλά και στις μεγάλες και ισχυρές οικονομίες πχ. Γαλλία και Ιταλία.!

Στον ισχυρισμό που προβάλλεται ότι η επιστροφή των χωρών της ευρωζώνης στο εθνικό νόμισμα θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικές υποτιμήσεις με χαμένους τελικά τους εργαζόμενους σε κάθε χώρα, είναι μια θεώρηση ρηχή, διότι δεν κατανοείται ότι οι συναλλαγματικές διακυμάνσεις δεν διαμορφώνονται αυθαίρετα αλλά παρά τις συνεχείς διακυμάνσεις τους έχουν ως άξονα αναφοράς την ανταγωνιστικότητα μιας οικονομίας (βαθύτερα τη δράση του νόμου της αξίας), ενώ αυτό που βιώνουμε σήμερα εντός της ευρωζώνης – με τα Μνημόνια και τις κυρίαρχες πολιτικές – είναι η «εσωτερική υποτίμηση» μόνο της αξίας της εργατικής δύναμης και καταστάσεις «μισθολογικού ντάμπινγκ» των αμοιβών των εργαζόμενων στις χώρες της ευρωζώνης.!

Το πέρασμα στο εθνικό νόμισμα ασκεί αντιφατικές επιδράσεις το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών. Οι εισαγωγές γίνονται μεν ακριβότερες αλλά σε μεγάλο βαθμό αποθαρρύνονται και εν μέρει υποκαθίστανται από εγχωρίως παραγόμενα. Επίσης οι εξαγωγές γίνονται φθηνότερες, άρα τονώνονται μαζί και η εγχώρια παραγωγική δραστηριότητα, η απασχόληση και το εθνικό εισόδημα. Το ίδιο ενισχύεται ο τουρισμός με την ενίσχυση της εισροής συναλλάγματος. Από την άλλη το βάρος εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους σε εθνικό νόμισμα αυξάνει, αλλά με τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του, εξουδετερώνεται σε μεγάλο βαθμό το πρόσθετο βάρος εξυπηρέτησης σε ξένο νόμισμα.

Από ορισμένες επεξεργασίες που αφορούν την Ελλάδα και από εμπειρίες άλλων χωρών έχει φανεί ότι η στάση πληρωμών και η υποτίμηση του νομίσματος συνάγεται ότι η οικονομία μετά από ένα χρόνο αρχίζει να ανακάμπτει. Οι ρυθμοί ανάκαμψης εξαρτώνται από το σύνολο των μέτρων οικονομικής πολιτικής αλλά και από αστάθμητους παράγοντες. Το πιο σημαντικό με την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα είναι η ανάκτηση του ελέγχου των μοχλών ρύθμισης της οικονομίας, όχι μόνο της νομισματικής πολιτικής με τα δύο σκέλη την πιστωτική και συναλλαγματική της έκφραση, αλλά και της δημοσιονομικής (κρατικός προϋπολογισμός), της εισοδηματικής, της αναπτυξιακής και όλων επί μέρους κλαδικών πολιτικών που επηρεάζονται από τις πολιτικές της ευρωζώνης. Από πολιτική άποψη το εθνικό νόμισμα συνδέεται με το στοιχείο της εθνικής κυριαρχίας, ενώ με αριστερή κυβέρνηση ενισχύεται και το στοιχείο της λαϊκής κυριαρχίας.

Ένα άλλο σημαντικό ερώτημα είναι που θα βρούμε τους πόρους για την παραγωγική και την κοινωνική ανασυγκρότηση;

Θάλεγα ότι υπάρχουν 4+1 πηγές. Πρώτον, εξοικονόμηση δαπανών από τόκους και χρεολύσια δημοσίου χρέους. Δεύτερον, διασφάλιση και λαϊκών αποταμιεύσεων και δανειοδοτήσεις από τις τράπεζες με αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια. Τρίτον, από τη ριζοσπαστική φορολογική μεταρρύθμιση με πάταξη φοροδιαφυγής και φοροκλοπής εχόντων και κατεχόντων. Τέταρτον, από διεθνείς πηγές με ευνοϊκούς όρους και τέλος πέμπτον, από την ανάπτυξη με αύξηση της απασχόλησης και του ΑΕΠ. Ειδικά για τη μείωση της ανεργίας χρειάζονται προγράμματα με ενεργοποίηση του δημοσίου σε ρόλο «εργοδότη τελευταίας καταφυγής» (αύξηση θέσεων εργασίας στον κοινωνικό τομέα, την προστασία περιβάλλοντος, τις τεχνικές υποδομές κά), καθώς με αποτροπή απολύσεων, ενίσχυση αγοραστικής δύναμης μισθών-συντάξεων και τόνωση της εγχώριας παραγωγής, μείωση εισαγωγών και αύξηση εξαγωγών, κά.

Με βάση αυτό το σενάριο πρέπει να γίνουν ειδικότερες επεξεργασίες για μέτρα πολιτικής εξόδου από την κρίση. Η αποδοχή και στήριξη από τον ελληνικό λαό αυτής της επιλογής είναι πολύ σημαντικός παράγοντας, ιδιαίτερα στην πρώτη φάση που θα υπάρξουν προβλήματα προσαρμογής στη νέα κατάσταση. Παρά τις όποιες δυσκολίες, το συγκεκριμένο σχέδιο είναι ασύγκριτα καλύτερο από την επιλογή παραμονής «πάση θυσία» στην ευρωζώνη και τις πολιτικές διαχρονικής λιτότητας. Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του Μνημονίου και των δανειακών συμβάσεων, οι πολιτικές αυτές θα συνεχιστούν τουλάχιστον ως το 2022, χωρίς να υπάρχει βεβαιότητα ότι το χρέος θα γίνει βιώσιμο, ούτε ότι ο ελληνικό λαός θα έχει εξασφαλίσει την επιβίωση του. Όμως εκτός από το καθαρά οικονομικό-κοινωνικό κόστος, μεγάλη σημασία έχει η ανάκτηση των μοχλών οικονομικής πολιτικής και μαζί με αυτό και το δικαίωμα της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας για τις επιλογές που γίνονται στη χώρα, αντί να διαφεντεύει τις τύχες της η τρόϊκα με την μετατροπή της σε ένα «μεταμοντέρνο» γερμανικό φέουδο.!

3. Είναι καλύτερη αριστερή απάντηση ανατροπές σε όλες μαζί τις χώρες και λύση σε υπερεθνικό επίπεδο;

Πολλά κόμματα και φορείς της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, παρ’ ότι τάσσεται κατά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της ευρωζώνης, έχουν υιοθετήσει την αντίληψη, ότι η ανατροπή των Μνημονίων και της νεοφιλελεύθερης πολιτικής είναι καλύτερο να γίνει σε όλες μαζί της χώρες χωρίς αποδέσμευση από την Ευρωζώνη. Με άλλα λόγια η εναλλακτική λύση κυριαρχείται από έναν ιδιότυπο «ευρωκεντρισμό», θεωρώντας ότι οι όποιες λύσεις έχουν προοπτική επιτυχίας, μόνο αν γίνουν σε όλες τις χώρες μαζί, με «επαναθεμελίωση» του ευρωπαϊκού οράματος.

Αμφισβητείται με άλλα λόγια η δυνατότητα και σκοπιμότητα ανατροπών σε ξεχωριστές χώρες, χαρακτηρίζοντας τις ανάλογες προτάσεις ως «εθνική αναδίπλωση» και «εν πολλοίς» ως επιλογές ατελέσφορες. Στην ουσία η υιοθέτηση αυτής της αντίληψης από πρακτική άποψη οδηγεί στην αντίληψη παραμονής «πάση θυσία» στην ευρωζώνη, ενώ η ανατροπή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών μετατοπίζεται στο απροσδιόριστο μέλλον όταν θα προκύψουν αριστερές κυβερνήσεις σε όλες τις χώρες.

Ωστόσο προκύπτουν αναπάντητα ερωτήματα για την ορθότητα και αποτελεσματικότητα του σχεδίου. Η ζωή έχει δείξει ότι η πολιτική ανάπτυξη του κινήματος είναι ανισόμετρη από χώρα σε χώρα. Τι πρέπει να πράξει μια αριστερή κυβέρνηση όταν αναλαμβάνει την εξουσία; Να περιμένει την ανάδειξη αριστερών κυβερνήσεων σε όλες τις άλλες ή να προχωρήσει σε ριζοσπαστικές αλλαγές, διευκολύνοντας ανατροπές και στις υπόλοιπες; Το ΑΚΕΛ έκανε ουσιαστικά το πρώτο και είδαμε τα αποτελέσματα. Μπορεί μια τέτοια τακτική να δώσει αγωνιστική προοπτική στους αγώνες του ελληνικού λαού για προοδευτική διέξοδο από την κρίση;

Από την άλλη ποιά στοιχεία συνηγορούν σήμερα για ύπαρξη νέων συνθηκών που κάνουν αδύνατες τις λύσεις σε εθνικό επίπεδο και δυνατές μόνο σε υπερεθνικό; Μήπως έχει γίνει ομοσπονδιακή συγκρότηση της ευρωζώνης (σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο), μήπως έχουμε ευρωκοινοβούλιο με αποφασιστικές αρμοδιότητες, υπάρχει ευνοϊκότερος συσχετισμός δυνάμεων ή τουλάχιστον καλύτερες δυνατότητες επηρεασμού των αποφάσεων για βελτίωση των συνθηκών ζωής και εργασίας; Μιλάμε πάντα για την «πραγματική» και όχι τη «φανταστική» ΟΝΕ των προπαγανδιστικών φυλλαδίων.!

Επίσης γιατί η επίκληση του συντονισμού των κινημάτων και η άσκηση μεγαλύτερη πίεσης στις κυρίαρχες ελίτ, συνδέεται μονοσήμαντα με την παραμονή στην ευρωζώνη και ο συντονισμός δράσης δεν μπορεί να επιτευχθεί εκτός «νομισματικής ένωσης»; Αν οι ριζοσπαστικές αλλαγές δεν είναι εφικτές σε ξεχωριστές χώρες, μήπως οι χώρες που δεν έχουν ενταχθεί στην ευρωζώνη θα πρέπει να ενταχθούν; Γιατί η Ισλανδία που δεν είναι ούτε στην ΕΕ, πέτυχε επίλυση της τραπεζικής και οικονομικής κρίσης και βρίσκεται σήμερα σε πορεία ανάκαμψης;

Τέλος ακόμα κι αν δεχτούμε ότι η Ελλάδα ως μικρή χώρα θα αντιμετωπίσει δυσκολίες να σταθεί μόνη της εκτός ευρωζώνης, η Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία κλπ μπορούν να σταθούν; Αν μπορούν, και μπορούν, τότε πως προκύπτει το «νομοτελειακό», ότι πρέπει όλες μαζί να προχωρήσουν στα πλαίσια της ευρωζώνης;

Διαφαίνεται λοιπόν ότι η συγκεκριμένη αριστερή εναλλακτική λύση, περιοριζόμενη στα όρια της ευρωζώνης, όχι μόνο εμπεριέχει λογικές αντιφάσεις, αλλά κυρίως δεν δίνει προοπτική στο κίνημα. Αντίθετα ξεκινώντας από ριζοσπαστικές αλλαγές σε κάποια χώρα που υπάρχει ευνοϊκός συσχετισμός δυνάμεων, διευκολύνονται ανάλογες ανατροπές και σε άλλες χώρες, ανοίγοντας το δρόμο της δημιουργίας σε κάποια στιγμή στο ορατό μέλλον, μιας «ένωσης σοσιαλιστικών χωρών και λαών της Ευρώπης».!

4. Με ποιες πολιτικές και κοινωνικές προϋποθέσεις εφαρμογή της αριστερής εναλλακτικής πρότασης;

Επιγραμματικά επισημαίνουμε:

1. Διατύπωση ενός σαφούς και καλά επεξεργασμένου σχεδίου αριστερής εναλλακτικής πολιτικής, ανοικτής στη σοσιαλιστική προοπτική.

2. Δημιουργία αριστερής κυβέρνησης, με πολιτική βούληση, σοφία, ευελιξία και αποφασιστικότητα στην προώθηση των στόχων της.

3. Ανάπτυξη ισχυρού κινήματος αντίστασης, αλληλεγγύης, ανατροπής, πριν και μετά τη δημιουργία αριστερής κυβέρνησης, καθώς και αναβάθμιση της κοινής δράσης με αντίστοιχες δυνάμεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

4. Επιδίωξη ευρύτερης δυνατής συσπείρωσης των αριστερών δυνάμεων στην Ελλάδα, τόσο για ανατροπή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών όσο κυρίως για την προώθηση των ριζοσπαστικών αλλαγών για ένα ελπιδοφόρο μέλλον του ελληνικού λαού και της νεολαίας που βιώνει αφόρητες καταστάσεις από την κρίση.

Αυτή νομίζω ότι πρέπει να είναι η σεμνή «υπογραφή» της σύγχρονης Αριστεράς… στην ιστορία του μέλλοντος.

*Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτορας οικονομικών επιστημών, μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και Πρόεδρος της Διοικούσας Επιστοπής του ΜΑ.ΧΩ.Μ.Ε.

جمعه 5 Απριλίου 2013