ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗΣ ΤΩΝ ΜΗ ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥΣ;

Της ΚΕΡΑΣΙΝΑΣ ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΥ

Τα τραπεζικά και κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα χτύπησαν και αυτό το Σαββατοκύριακο μια καίρια και ευθεία βολή στην καρδιά και στην ιστορία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Εξαφάνισαν το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο με τη δικαιολογία ότι το διέσωσαν από την κατάρρευση.

Ποια κατάρρευση όμως; Αυτή, που ο ίδιος ο υπουργός των Οικονομικών προκάλεσε με τη δήλωση του, o Σεπτέμβριο του 2012, ότι πρόκειται για μη βιώσιμη τράπεζα, ενώ λίγες μέρες πριν, διαβεβαίωνε τον Σύλλογο των εργαζομένων ότι είναι μια υγιής τράπεζα χωρίς ουσιαστικά προβλήματα.

Η τράπεζα, που είχε τους καλλίτερους δείκτες πιστωτικού κινδύνου, τη σταθερότερη καταθετική βάση, τις μικρότερες ζημιές, τη μικρότερη έκθεση σε ΕΚΤ και ELA, ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα, βαπτίστηκε από τον υπουργό Οικονομικών και την Τράπεζα της Ελλάδος μη βιώσιμη και δόθηκε η εντολή να σταματήσει η λειτουργία της.

Οι 72.000 μικρομέτοχοι του ΤΤ είδαν σε μια μέρα να εξανεμίζεται η περιουσία τους με υπαιτιότητα του υπουργού Οικονομικών Στουρνάρα, χωρίς βέβαια να του ζητηθεί καμιά ευθύνη για την απώλεια αυτή. Αν γινόταν αυτό σε οποιαδήποτε άλλη χώρα θα έπρεπε τουλάχιστον να παραιτηθεί ο Υπουργός που το προκάλεσε.

Οι εργαζόμενοι, που έρχονται αντιμέτωποι με το σκληρό παζάρι της εξουσίας, που με την απειλή των απολύσεων απαιτεί πλήρη υποταγή χωρίς αντίδραση στις μεθοδεύσεις για μειώσεις των μισθών, αναγκάστηκαν να αποδεχτούν την πρόταση για μείωση 30% στις αποδοχές τους, για να διατηρηθούν όλες οι θέσεις εργασίας.

Τη διαβεβαίωση αυτή είχαν από τον υπουργό Οικονομικών και προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι προβλήθηκε σαν μεγάλη προσπάθεια του υπουργείου Οικονομικών, της Τράπεζας της Ελλάδος και του Διοικητή της έναντι στις προθέσεις και στις αντιδράσεις της τρόικας.

Ακριβώς όμως οι ίδιοι (Τράπεζα της Ελλάδος, Διοικητής της και υπουργός Οικονομικών) ευθύνονται για τον διασυρμό και τελική κατάρρευση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.

Αντιγράφουμε από την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για την ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα : «Η Τράπεζα της Ελλάδος εκπόνησε επίσης το Μάρτιο του 2012 μελέτη στρατηγικής αξιολόγησης (!) του τραπεζικού τομέα. Η μελέτη αξιολόγησε τις προοπτικές βιωσιμότητας των τραπεζών εφαρμόζοντας ένα πολύ ευρύτερο σύνολο κριτηρίων (τόσο εποπτικών όσο και επιχειρησιακών) και χρησιμοποιώντας χρηματοοικονομικά και εποπτικά στοιχεία. Από τη μελέτη προέκυψαν 4 ‘συστημικές’ τράπεζες η Εθνική Τράπεζα, η Eurobank, η Alpha bank και η τράπεζα Πειραιώς, οι οποίες κρίθηκαν και κατάλληλες για δημόσια στήριξη. Οι ‘μη συστημικές’ τράπεζες, όπως προβλέπει το μνημόνιο Συνεννόησης Δεκεμβρίου 2012, θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια μέχρι τον Απρίλιο του 2013. Σε διαφορετική περίπτωση, θα τεθούν σε διαδικασία εξυγίανσης μέχρι τον Ιούνιο του 2013.»

Δηλαδή με απόλυτη ευθύνη της Τράπεζας της Ελλάδος έγιναν οι υπολογισμοί και δόθηκαν τα στοιχεία στην τρόικα σύμφωνα με τα οποία εμφάνισαν μια υγιή και εύρωστη τράπεζα ως μη βιώσιμη, αλλά δεν κρίθηκε απαραίτητο να δημοσιοποιηθούν τα κριτήρια αυτά. Επίσης δεν κρίθηκε απαραίτητο να δημοσιοποιηθούν τα κριτήρια επιλογής των 4 συστημικών τραπεζών αφού η Eurobank για παράδειγμα δεν πέρασε τo stress test του 2011. Αν προέκυπτε σαφής διαφορά, που να οδηγεί σε αναμφισβήτητη υπεροχή των 4 συστημικών τραπεζών, θα δημοσιευόταν από την πρώτη στιγμή. Όμως κρατήθηκαν μυστικά, επειδή ακριβώς δεν προέκυπτε αυτή η σαφής διαφορά.

Η επιστημονική μελέτη της Black Rock κατέταξε το ΤΤ ως άριστη τράπεζα, τα αποτελέσματα του stress test, που έκανε η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδος, έδειξαν ότι είναι πάνω από τις άλλες τράπεζες και όμως αποφασίσθηκε ότι πρέπει να «εξυγιανθεί» κατά το γνωστό τρόπο, δηλαδή με διαχωρισμό καλής – κακής τράπεζας.

Το μεν καλό κομμάτι θα διατεθεί για να διασωθεί κάποια άλλη από τις μεγάλες τράπεζες, το δε κακό κομμάτι, δηλαδή τις ζημιές, θα φορτωθεί ο Ελληνικός λαός.

Μα και το κόστος της εξυγίανσής της θα φορτωθεί το Ελληνικό Δημόσιο, αφού χρηματοδοτείται από κεφάλαια, που διατέθηκαν μέσω του ΤΧΣ, δηλαδή με επιβάρυνση του Δημοσίου χρέους.

Τότε τι σημαίνει διάσωση ή μη μιας τράπεζας αφού το βάρος πέφτει και στις δύο περιπτώσεις στους Έλληνες φορολογούμενους ;

Οι ισχυρισμοί του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και του Υπουργού Οικονομικών ότι οι λύσεις, που έχουν επιλεγεί και οι χειρισμοί, που αποφασίσθηκαν στο τραπεζικό σύστημα έχουν το μικρότερο κόστος για το Ελληνικό Δημόσιο;;

Ας δούμε λίγο από την αρχή τους αριθμούς για να υπολογίσουμε το κόστος της διάσωσης των μη βιώσιμων τραπεζών Proton, Αγροτική και ΤΤ :

Η διάσωση της Proton (που διασπάστηκε σε good και bad bank) κόστισε συνολικά 1,4 δις :

• 862 εκ. που κατέβαλε το ΤΕΚΕ (Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων) για τη διαφορά Ενεργητικού – Παθητικού (funding gap), για να λειτουργήσει η νέα Proton, και
• 550 εκ. για την ανακεφαλαιοποίησή της, από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Ας υπενθυμίσουμε όμως τα γεγονότα : Το φθινόπωρο του 2011, με υπουργό Οικονομικών τον Βενιζέλο, ψηφίζεται από την Ελληνική Βουλή ο νόμος 4021 (ΦΕΚ 218/Α/3.10.2011). Με βάση αυτόν το νόμο «εξυγιάνθηκε» η Proton bank, η οποία για τις ανάγκες του αποδοχής του παράνομου εγχειρήματος της στήριξής της με 100 εκ. βαπτίσθηκε ‘συστημική’. Ο υπουργός Οικονομικών Βενιζέλος φρόντισε να απαλλαγεί από τις ευθύνες που τυχόν θα προέκυπταν από την σκανδαλώδη ενέργειά του, που τοποθέτησε 100 εκ.€ στην Proton, με το αιτιολογικό ότι έτσι αποφεύγεται η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος (!). Όμως σύμφωνα με τα δεδομένα η συγκεκριμένη τοποθέτηση αυξάνει τον πιστωτικό κίνδυνο του Ελληνικού Δημοσίου, δηλαδή είναι υπέρβαση και καθαρή παραβίαση των κανόνων (υπερβαίνει το ύψος των ορίων τοποθέτησης -50% των ιδίων κεφαλαίων. Επιπρόσθετα η PROTON αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και το μέγεθός της δεν δικαιολογούσε τη στήριξή της. Ο υπουργός, όχι μόνο παραβίασε βασικούς κανόνες, αλλά εγκαλεί τον διευθυντή και τον εισηγητή, που διαφωνούν, γιατί έπραξαν βάσει του νόμου, του κανονισμού του Γενικού Λογιστηρίου και του Δημόσιου Συμφέροντος.

Αν, όμως, από την αρχή είχε τεθεί σε εκκαθάριση, αφού στην πραγματικότητα δεν ήταν συστημική τράπεζα και δεν κινδύνευε το τραπεζικό σύστημα με κατάρρευση, όπως ισχυρίζονταν ο υπουργός των Οικονομικών Βενιζέλος και η ΤτΕ, το κόστος θα ήταν κατά πολύ μικρότερο, αφού οι καταθέσεις της θα μπορούσαν να μεταφερθούν σε μία από τις συστημικές τράπεζες. Υπολογίζεται ότι το κόστος της διάσωσης της Proton στοίχισε 800 εκατομμύρια παραπάνω.

Η εξυγίανση – διάσωση της Αγρoτικής, μετά τη διάσπαση της, κόστισε στο Ελληνικό Δημόσιο περίπου 7,5 δις :

• 6,67 δις για τη διαφορά Ενεργητικού – Παθητικού (funding gap), και
• 600 με 700 εκατ. επιπλέον το ποσό της ανακεφαλαιοποίησης του καλού μέρους της Αγροτικής (σύμφωνα με πληροφορίες).

Αν είχε επιλεγεί η λύση της ανακεφαλαιοποίησης (δηλαδή την κάλυψη των ζημιών της λόγω του PSI) και αυτόνομης λειτουργίας της, oι κεφαλαιακές ανάγκες της, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (με βάση την έκθεση της Black Rock), ήταν 4,9 δις, δηλαδή χαμηλότερο κόστος 2,6 δις.

Το κόστος της «διάσωσης» του ΤΤ φθάνει, όπως πληροφορούμαστε από τις αποφάσεις της ΤτΕ, περίπου σε 4,7 δις :

• 4,097 δις για funding gap και,
• 550 με 600 εκ κεφαλαιακή ενίσχυση περίπου για το καλό κομμάτι.

Αν είχε επιλεγεί η λύση της δημόσιας στήριξης του ΤΤ για κεφαλαιακή ενίσχυση (που ουσιαστικά ήταν η κάλυψη των ζημιών λόγω του PSI) και η αυτόνομη λειτουργία του, οι κεφαλαιακές ανάγκες, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (με βάση την έκθεση της Black Rock), θα ήταν 3,73 δις δηλαδή μικρότερο κόστος κατά 967 εκ.

Αν ληφθεί υπόψη η επιστημονική μελέτη της Alvarez & Marsal το κόστος θα ήταν 2,9 δις δηλαδή μικρότερο κατά 1,9 δις περίπου.

Συνολικά φαίνεται ότι η «εξυγίανση» των 3 τραπεζών κόστισε περί τα 13,5 δις, αλλά αν είχε επιλεγεί η ανακεφαλαιοποίηση και η αυτόνομη λειτουργία των δύο τραπεζών Αγροτική και ΤΤ και η εκκαθάριση της Proton, όπως έπρεπε από την αρχή που διαπιστώθηκαν οι παραβάσεις του Λαυρεντιάδη, τότε το κόστος θα ήταν χαμηλότερο κατά 4 δις τουλάχιστον.

Εκτός όμως από το σημαντικά μικρότερο κόστος, θα ήταν δυνατόν οι δύο κρατικές τράπεζες να αποτελέσουν τον πυρήνα για έναν ισχυρό κρατικό τραπεζικό όμιλο, που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα χρηματοδοτικό εργαλείο για την ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας.

Η ύπαρξη αυτού του ομίλου στον Ελληνικό τραπεζικό χώρο αποκτά μεγαλύτερη σημασία, μετά τις πρόσφατες αποφάσεις του Eurogroup για την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ενοποίηση, στην οποία εντάσσονται οι 3 Ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι (Εθνική-Eurobank, Alpha και Πειραιώς).

Η Ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση σημαίνει απώλεια ελέγχου των μεγάλων ελληνικών τραπεζών και για το λόγο αυτό έχει μεγάλη σημασία η διατήρηση ενός 4^ου πυλώνα τραπεζών υπό Δημόσιο Έλεγχο.

Αντί αυτών όμως τα Κυβερνητικά κλιμάκια σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος και την έγκριση της τρόικας αποφασίζουν να εξαφανίσουν τις κρατικές τράπεζες και να διασώσουν τις 4 μεγάλες ιδιωτικές, αφού τις βαπτίσουν συστημικές και βιώσιμες, με αδιαφανή κριτήρια.

Όλες αυτές οι μεθοδευμένες κινήσεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν προειλημμένες αποφάσεις, που καταλήγουν σε αυτό, που ήδη έχει αναφέρει στη συνέντευξη του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος στην Wall Street Journal, τον περασμένο Νοέμβριο, που αποκάλυψε ότι στο τέλος της διαδικασίας εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα, θα έχουν συγκροτηθεί τρεις μεγάλοι και ισχυροί όμιλοι, μαζί με μερικές ακόμα μικρότερες τράπεζες. Δεν αμφιβάλει κανείς για το ποιοι θα είναι οι 3 αυτοί όμιλοι και ποιος θα κάνει την επιλογή.

Οι αποφάσεις έχουν ήδη ληφθεί και το Ελληνικό Δημόσιο θα κληθεί να πληρώσει με το παραπάνω τις επιλογές και τους χειρισμούς του υπουργού Οικονομικών και της Τράπεζας της Ελλάδος, με μόνη επιδίωξη την ικανοποίηση του ιδιωτικού τραπεζικού κεφαλαίου ενάντια στα συμφέροντα του Ελληνικού λαού και χωρίς την προοπτική της ανάκαμψης.

Δεν φαίνεται να νοιάζεται κανείς για τους μικρομετόχους, που έχουν χάσει τις περιουσίες τους και τους εργαζόμενους, που πρέπει να είναι ικανοποιημένοι με τη διαβεβαίωση ότι διασφαλίστηκαν οι θέσεις εργασίας και δεν θα απολυθούν. Για πόσο διάστημα άραγε ;;

Η κατάργηση των εργασιακών συμβάσεων και ο μηδενισμός των κατακτήσεων, που έχουν αποκτηθεί με αγώνες πολλών δεκαετιών, έχει ήδη συντελεσθεί.

Η μόνη λύση φαίνεται ότι είναι η ανατροπή των ειλημμένων αποφάσεων και των μνημονίων, αφού έχει ήδη αποδειχτεί ότι οδηγούν σε αδιέξοδο, εξαθλίωση και κατάρρευση της κοινωνίας, ενώ παράλληλα εξυπηρετούν τα ιδιωτικά κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα.

Pazar 20 Ιανουαρίου 2013