Του ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΠΠΟΥ

Tα χαράματα της Κυριακής 30 Μαρτίου 1952 στο Γουδί τον συνήθη τόπο εκτελέσεων της εποχής τοποθετούνται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα οι Ν. Μπελογιάννης, Δ. Μπάτσης, Ν. Καλούμενος και Η. Αργυριάδης.

Η πρώτη δίκη του Μπελογιάννη και των συντρόφων του στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών ξεκινά τον Οκτώβριο του 1951, με την σύνθεση του Δικαστηρίου να περιλαμβάνει τον τότε ταγματάρχη και μετέπειτα ηγέτη της Χούντας του 1967 Γ. Παππαδόπουλο.

Στις 6 Μαρτίου 1951 τα πρωτοσέλιδα των αμερικανικών εφημερίδων κάνουν λόγο για την έναρξη της δίκης του ζεύγους Ρόζενμπεργκ (Έθελ-Τζούλιους).

Η κατηγορία, διοχέτευση “ατομικών μυστικών” και κατασκοπεία υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης μαζί με τον Μόρτον Σόμπελ ο οποίος κατηγορήθηκε πως έδινε “απόρρητες πληροφορίες” στο ζεύγος Ρόζενμπεργκ.

Σύμφωνα με τον Fr. Mc. Lynn (Famous Trials, Reader’s Digest),από τα στοιχεία της δίκης προέκυψε “διαρροή ατομικών μυστικών”, χωρίς να “αποδεικνύεται πουθενά η ευθύνη του ζεύγους Ρόζενμπεργκ”.

Η καταδίκη τους έγινε με τον αμερικανικό νόμο του 1917 περί κατασκοπείας σύμφωνα με τον οποίο θα μπορούσε να υπάρχει θανατική καταδίκη στην περίπτωση κατά την οποία το έγκλημα της κατασκοπείας θα είχε διαπραχτεί μόνο κατά την περίοδο πολέμου.

Το ζεύγος Ρόζενμπεργκ ήταν οι πρώτοι αμερικανοί πολίτες οι οποίοι καταδικάστηκαν σε θάνατο σε περίοδο ειρήνης.

Στις 29 Μαρτίου 1951 οι ένορκοι του Δικαστηρίου αποφάσισαν την ενοχή των κατηγορουμένων, με τον δικαστή Ίρβινγκ Κάουφμαν να τονίζει καθ΄ όλη την διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας πως το έγκλημα τους «ήταν χειρότερο από φόνο», με το αιτιολογικό του ότι η κατοχή της ατομικής βόμβας από τους Σοβιετικούς ενθάρρυνε και επιτάχυνε τον πόλεμο της Κορέας.

Η απόφαση για τον αμερικανό πρόεδρο Αϊζενχάουερ ήταν ειλημμένη. Οι εκκλήσεις για απονομή χάριτος από τον Παπά Πίο ΙΒ΄τον Γάλλο πρόεδρο Οριόλ, τους νομπελίστες ατομικούς επιστήμονες Χάρολντ Ορει και ΄Αλμπερτ Αϊνστάιν έπεσαν στο κενό.

Η αίτηση χάριτος του ζεύγους Ρόζενμπεργκ απορρίφθηκε. Στις 19 ژوئن 1953 στις 8 μ.μ. κάθισαν διαδοχικά στην ηλεκτρική καρέκλα.

Στην Ελλάδα οι εκτελέσεις της θανατικής ποινής είχαν προηγηθεί κατά πολύ της δίκης του ζεύγους Ρόζενμπεργκ. Η «Φωνή της Αμερικής», σχολίασε για την δίκη Μπελογιάννη πως «αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα γεγονότα τα οποία εσημειώθησαν κατά τον Φεβρουάριον του 1952».

Λόγω του ότι αποτελούσε «δίδαγμα δια τον ελεύθερον κόσμον», γιατί «αποδεικνύει ότι τα απανταχού κομμουνιστικά κόμματα δεν εμπνέονται από πολιτικούς σκοπούς αλλά αποτελούν οργανώσεις κατασκοπείας».

Με αφορμή την δίκη του Μπελογιάννη και των συγκατηγορούμενων του δημιούργησε ένα ισχυρό κύμα συμπαράστασης στην Ελλάδα, αλλά κυρίως στο εξωτερικό برای ματαίωση της εκτέλεσης.

Διεθνείς προσωπικότητες όπως ο στρατηγός Ντε Γκολ, ο γάλλος πρώην πρωθυπουργός Πολ Μπονκούρ, ο πρόεδρος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού.

Οι πρόεδροι των ακυρωτικών δικαστηρίων της Ευρώπης πενήντα έξη Άγγλοι και διακόσιοι ενενήντα Ιταλοί βουλευτές . Οι συγγραφείς Κοκτό, Σαρτρ, Μπενουά, Ελιάρ και Τσάρλι Τσάπλιν.

Το αποτέλεσμα προδεδικασμένο. Ο Νίκος Μπελογιάννης και τρεις συγκατηγορούμενοι του έπρεπε να εκτελεστούν. Όπως και έγινε.

Ο Νίκος Μπελογιάννης έγινε σημείο αναφοράς απ΄ άκρη σε άκρη σε ολόκληρο τον κόσμο. Ένας «παγκόσμιος θρύλος».

ΟΙ ΔΙΚΕΣ ΡΟΖΕΝΜΠΕΡΓΚ ΚΑΙ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ