Οι προϋποθέσεις υπέρβασης της ελληνικής κρίσης

Ηλίας Ι.Νικολόπουλος

Καθηγητής της Οικονομικής της Διοίκησης

και πρώην αντιπρόεδρος του Τ.Ε.Ι. Χαλκίδας

Μέλος Δ.Σ. του ΜΑ.ΧΩ.Μ.Ε.

 

1. Ο χαρακτήρας της κρίσης και οι επιπτώσεις των εφαρμοζόμενων πολιτικών

Η κρίση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, που εκδηλώθηκε το 2009 στο πλαίσιο της παγκόσμιας και ευρωπαϊκής κρίσης, βαθαίνει όλο και περισσότερο. Πρόκειται για κρίση δομικού χαρακτήρα, η οποία έχει προσβάλλει τα θεμέλια της κοινωνίας μας.

Η αντιμετώπιση της κρίσης αυτής από τους εκπροσώπους της κυρίαρχης τάξης ως συγκυριακής, με βάση τις νεοφιλελεύθερες επιλογές και πολιτικές και με αιχμή τα μνημόνια και τα συναφή μέτρα, όξυνε ακόμη περισσότερο την κρίση αποδιαρθρώνοντας πλήρως την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Αποτέλεσμα των επιλογών και πολιτικών αυτών ήταν η φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση του μεγαλύτερου τμήματος της κοινωνίας μας και, κυρίως, των εργαζομένων, των συνταξιούχων, της νεολαίας και των ενδιάμεσων κοινωνικών στρωμάτων.

Δυστυχώς η σημερινή κυβέρνηση, απομακρυνόμενη συνεχώς από τις προγραμματικές θέσεις και επεξεργασίες του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ., αδυνατεί να παρέμβει με τρόπο τολμηρό και αποφασιστικό στην αντιμετώπιση της κρίσης περιοριζόμενη σε μέτρα και παρεμβάσεις αμυντικού και διορθωτικού χαρακτήρα. Αντίθετα, η κρισιμότητα της σημερινής κατάστασης αναδεικνύει την ανάγκη λήψης ριζοσπαστικών μέτρων, δίχως καθυστερήσεις, ώστε η χώρα να απεμπλακεί από τις μνημονιακές δεσμεύσεις και περιορισμούς και να μπει στο δρόμο της κοινωνικοοικονομικής ανόρθωσης και ανάπτυξης.

2. Οι βασικοί άξονες υπέρβασης της κρίσης

Για να καταστεί δυνατή η αντιστροφή της καταστροφικής πορείας της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας πρέπει να ακολουθηθεί μια πολιτική η οποία να βασίζεται, κυρίως, στους ακόλουθους άξονες:

een) Παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας. Η καταστροφή του παραγωγικού ιστού της χώρας μας από τις απαράδεκτες πολιτικές και επιλογές των εκπροσώπων της κυρίαρχης τάξης απαιτεί την άμεση ενεργοποίηση του κοινωνικού en δημόσιου τομέα.

Η εισαγωγή και η καθιέρωση θεσμών αυτοδιαχείρισης en συνεργατισμού μπορεί να δραστηριοποιήσει το αξιόλογο εργασιακό δυναμικό που διαθέτει η χώρα μας και το οποίο, σε μια άνευ προηγουμένου έκταση, έχει περιθωριοποιηθεί και παραμένει ανενεργό.

Οι αυτοδιαχειριστικές και συνεργατικές μορφές δίνουν τη δυνατότητα στους άμεσους παραγωγούς να αναπτύσσουν παραγωγικές δραστηριότητες αξιοποιώντας τα σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα μας στον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα.

Ταυτόχρονα με την ενεργοποίηση του κοινωνικού τομέα επιβάλλεται η άμεση δραστηριοποίηση του δημόσιου τομέα. Ο δημόσιος τομέας με την οικονομική και επενδυτική του δραστηριότητα μπορεί να δώσει την απαραίτητη ώθηση για την επανεκκίνηση και την παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας.

Για να μπορεί να παίζει το ρόλο αυτό ο δημόσιος τομέας, εκτός από τις δμόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς, πρέπει να έχει στην ιδιοκτησία του και τις τράπεζες, ιδιαίτερα τις συστημικές, οι οποίες ανακεφαλοποιήθηκαν και ενισχύονται συνεχώς με χρήματα των κυριαρχούμενων κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων. Με τον τρόπο αυτό η χρηματοδότηση της οικονομίας θα πάψει να εξαρτάται από τα συμφέρονται και τις επιλογές του διεθνούς και εγχώριου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.

Στην προσπάθεια για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την επανεκκίνηση της οικονομίας μας σημαντικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν, επίσης, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν να προσφέρουν πολλά στους περισσότερους τομείς.

Η ενεργοποίηση του κοινωνικού και του δημόσιου τομέα καθώς και η δραστηριοποίηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα έχουν ως άμεσο αποτέλεσμα την παραγωγή νέου πλούτου και τη δραστική αύξηση της απασχόλησης. Είναι αυτονόητο ότι ο συντονισμός των βασικών αυτών τομέων απαιτεί την καθιέρωση του αποκεντρωμένου κοινωνικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η επιθυμητή κατεύθυνση όσο και η κοινωνικοοικονομική αποτελεσματικότητα.

b) Διαγραφή του μεγαλύτερου, τουλάχιστον, μέρους του δημόσιου χρέους. Η διαγραφή αυτή θα εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους για την επανεκκίνηση και την παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας και, ταυτόχρονα, θα επιτρέψει το πλεόνασμα που θα παράγεται να κατευθύνεται, αφενός, στη χρηματοδότηση παραγωγικών δραστηριοτήτων όπως και στην ανασυγκρότηση και ανάπτυξη του κράτους πρόνοιας και, αφετέρου, να μην περιέρχεται στο διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο και τους εγχώριους συμμάχους του.

γ) Η εισοδηματική ενίσχυση των μη προνομιούχων κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων. Η άμεση εισοδηματική ενίσχυση των κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων που δέχθηκαν τη νεοφιλελεύθερη μνημονιακή επίθεση στα εισοδήματα, την απασχόληση και στα κοινωνικά δικαιώματά τους δεν αποτελεί μόνο μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά και μέσο άμεσης ενίσχυσης της ζήτησης για την αναζωογόνηση της ελληνικής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και της εισφοροδιαφυγής αποτελεί πρώτη προτεραιότητα ώστε να σταματήσει η ιδιοποίηση δημόσιων και κοινωνικών πόρων από ιδιωτικά συμφέροντα. Η καθιέρωση ενός δίκαιου κοινωνικά φορολογικού συστήματος είναι περισσότερο από αναγκαία για να μην πληρώνουν φόρους, κυρίως, οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι και να φοροδιαφεύγουν τα κυρίαρχα κοινωνικά στρώματα και τάξεις με αποτέλεσμα να πλήττεται σοβαρά η ελληνική οικονομία και κοινωνία.

δ) Η ανάκτηση της νομισματικής και δημοσιονομικής μας αυτονομίας. Η ανάκτηση της αυτονομίας στο νομισματικό και δημοσιονομικό τομέα είναι απαραίτητη για να μπορούμε να εφαρμόζουμε τις πολιτικές και τα κοινωνκοοικονομικά μέτρα που είναι αναγκαία για τα συμφέροντα του εργαζόμενου λαού και της χώρας.

ε) Ο εκδημοκρατισμός του ελληνικού κράτους και του δημοσίου γενικότερα. Για να μπορεί να συμβάλλει το κράτος και το δημόσιο στην ανασυγκρότηση και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας πρέπει να πάψει να λειτουργεί γραφειοκρατικά και πελατειακά. Η στελέχωση του κράτους πρέπει να γίνεται με αξιόλογο προσωπικό και, αποκλειστικά, με αξιοκρατικά κριτήρια.

Ιδιαίτερα, ο εκδημοκρατισμός του κράτους πρέπει να στηριχτεί στην εισαγωγή θεσμών και διαδικασιών άμεσης δημοκρατίας. Οι θεσμοί και οι διαδικασίες αυτές θα ενεργοποιούν το ανθρώπινο δυναμικό του μηχανισμού του κράτους και του δημοσίου μετατρέποντάς το σε αποφασιστικό παράγοντα εξυπηρέτησης, και όχι καταδυνάστευσης, της κοινωνίας και των πολιτών.

3. Η αναγκαιότητα της ρήξης

Η υλοποίηση των προηγούμενων αξόνων μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία υπέρβασης της δομικής κρίσης στην οποία έχει περιέλθει η οικονομία και η κοινωνία μας. Είναι πλέον περισσότερο από φανερό ότι μονάχα με την εισαγωγή και καθιέρωση νέων σχέσεων παραγωγής, θεσμών και διαδικασιών μπορούν η οικονομία και η κοινωνία να ξεφύγουν από τα κρίσιμα αδιέξοδα στα οποία τις οδήγησαν οι πολιτικές των εκπροσώπων της κυρίαρχης τάξης σε συνεργασία με τα ξένα συμφέροντα. Για τους λόγους αυτούς η μοναδική λύση του γόρδιου δεσμού της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας απαιτεί ρήξεις en ανατροπές με τη θεσμοθέτηση και εφαρμογή μέτρων και πολιτικών ριζοσπαστικού χαρακτήρα. Σε αντίθετη περίπτωση η κρίση θα επιδεινώνεται με ακόμη πιο καταστροφικά αποτελέσματα για τη χώρα και το λαό μας.

 

Leave a Comment