Του Γιάννη Τόλιου

Πρόσφατα δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του ΟΗΕ, ειδική έκθεση της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (A/HRC/25/50/Add.1,27.3.2014), που κάνει ενδελεχή ανάλυση των μέτρων λιτότητας στην Ελλάδα με τις οδηγίες της τρόϊκα (ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ), καθώς και των πολύπλευρων συνεπειών στα θεμελιώδη κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά δικαιώματα. Προκαλεί εντύπωση ότι η έκθεση ενώ κυκλοφόρησε τέλος Μάρτη ’14, αποσιωπήθηκε πλήρως από κυβέρνηση και επίσημα μέσα ενημέρωσης, παρ” ότι ο ειδικός απεσταλμένος της Επιτροπής (Cephas Lamina), ήλθε στην Ελλάδα (Απρίλιος ’13) με πρόσκληση της ελληνικής κυβέρνησης και είχε συναντήσεις με κυβερνητικά στελέχη υπουργείων και εκπροσώπους κοινωνικών και πολιτικών φορέων.

Οι διαπιστώσεις «κόλαφος» για κυβέρνηση και τρόϊκα

Η έκθεση ξεκινάει με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών), που απορρέουν από τις διεθνείς συμβάσεις τις οποίες έχει υπογράψει η χώρα. Ιδιαίτερα τονίζεται η υποχρέωση που έχουν οι «διεθνείς φορείς δανεισμού» (εννοεί κυρίως την τρόϊκα), οι οποίοι δεν πρέπει να υιοθετούν, να προωθούν και να εφαρμόζουν πολιτικές και προγράμματα που άμεσα ή έμμεσα παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο τα προγράμματα λιτότητας (που συνδέονται με τα δύο Μνημόνια), έχουν οδηγήσει σε μεγάλες περικοπές μισθών, συντάξεων, επιδομάτων, κοινωνικών δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις οργανισμών κοινής ωφέλειας, αποδιάρθρωση εργασιακών σχέσεων κ.α, με αρνητικές επιπτώσεις στους όρους ζωής και εργασίας, παραβιάζοντας κατάφορα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Ιδιαίτερα η μείωση των κατώτατων αμοιβών κατά 22% για τους εργαζόμενους άνω των 25 ετών και 32% για κάτω των 25, παραβιάζουν τις διεθνείς συμβάσεις εργασίας που έχει υπογράψει η Ελλάδα, καθώς και τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, που απαγορεύουν την επιβολή ελάχιστων μισθών κάτω από το όριο φτώχειας.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αναφορά της έκθεσης στο θέμα της «βιωσιμότητας» του ελληνικού χρέους, αμφισβητώντας ευθέως τα σενάρια που μιλούν για 120% του ΑΕΠ το 2020, χαρακτηρίζοντας ως υπεραισιόδοξα.! Και μόνο το γεγονός ότι ο μέσος όρος των ετήσιων τοκοχρεολυσίων εκτιμάται ως το 2020 σε 23 δις € (29% των φορολογικών εσόδων και 42% των εξαγωγών), δείχνει το εξωπραγματικό των «σεναρίων». Αντίθετα οποιαδήποτε πρόγραμμα βιωσιμότητας του χρέους, θα πρέπει, όπως σημειώνει η έκθεση, να μην αναιρεί το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η έκθεση επισημαίνει το άδικο κούρεμα 15.000 μικροομολογιούχων που έχασαν μεγάλο μέρος των αποταμιεύσεων τους και τονίζει ότι τα μέτρα λιτότητας είναι μονομερή και σε βάρος κυρίως των αδύναμων στρωμάτων (η μείωση του εισοδήματος ξεπέρασε το 56% !!), με αποτέλεσμα την αύξηση της φτώχειας (11% του πληθυσμού ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και διπλάσιο ποσοστό στα όρια της φτώχειας). Επίσης οι δαπάνες για υγεία και παιδεία στο διάστημα 2009-13 μειώθηκαν πάνω από 30%, οι άστεγοι αυξήθηκαν κατά 25%, ενώ 1,4 εκατ. άτομα ζουν σε οικογένειες που δεν δουλεύει κανένας, μεταξύ αυτών και 277.149 παιδιά, κά).

Οι συστάσεις και προτάσεις της Έκθεσης του ΟΗΕ

Στη βάση των παραπάνω διαπιστώσεων, η έκθεση συνιστά στην ελληνική κυβέρνηση τα όποια μέτρα σταθεροποίησης δεν πρέπει να συνεπάγονται περικοπές που υπονομεύουν τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, αλλά αντίθετα στην προστασία τους, ιδιαίτερα εκείνων που αφορούν τα ελάχιστα επίπεδα, σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις. Ειδικότερα στο θέμα του χρέους, συνιστά λογιστικό έλεγχο με προσδιορισμό των πηγών και των υπευθύνων δημιουργίας του. Τη λήψη μέτρων πάταξης της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής και ενίσχυσης του συστήματος κοινωνικής προστασίας. Προώθηση άμεσων μέτρων αύξησης της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας ιδιαίτερα των νέων, αύξηση κατώτατου μισθού (μετά την αφαίρεση φόρων) το συντομότερο δυνατό, πάνω από το κατώτατο όριο διαβίωσης, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO). Ανάκληση όλων των «περιοριστικών μέτρων» που εντείνουν την ανισοκατανομή εισοδήματος. Εξασφάλιση πρόσβασης χωρίς διακρίσεις στις υπηρεσίες υγείας όσων έχουν ανάγκη και επανεξέταση όλων των μέτρων που έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην παιδεία, ιδιαίτερα των ευαίσθητων κοινωνικά ομάδων. Εξασφάλιση στήριξης στους άστεγους και ένταση προσπαθειών αποτροπής νέων αστέγων. Προστασία των οικογενειών χαμηλού εισοδήματος που είναι σε αδυναμία πληρωμής στεγαστικού δανείου. Εφαρμογή των προτάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Επιτρόπων για αποτροπή ρατσιστικών, ξενοφοβικών επιθέσεων και διακρίσεων.

Τέλος όσον αφορά τους διεθνείς δανειστές (…εννοεί την τρόϊκα), τους καλεί να σταματήσουν την παροχή δανείων με όρους που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και ζητά εκτός από την το λογιστικό έλεγχο του χρέους τη διαγραφή μεγάλου μέρους, ιδιαίτερα των ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ, ώστε να γίνει βιώσιμο. Επίσης τους καλεί να συμπεριλάβουν με μετρίσιμους στόχους, τη μείωση της ανεργίας και της φτώχειας στα προγράμματα προσαρμογής και την επίβλεψη τήρησης τους. Εξασφάλιση διαφάνειας στις διαβουλεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση με δημόσια συμμετοχή και πλήρη διασφάλιση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων. Τέλος καλεί την ελληνική κυβέρνηση στην επεξεργασία προγράμματος προσαρμογής, που η αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και του χρέους, δεν θα υπονομεύουν τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τα βασικά συμπεράσματα και οι συστάσεις της έκθεσης, δικαιώνουν πλήρως τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ και τους αγώνες ελληνικού λαού κατά του Μνημονίου που βίαια προωθούν ελληνική κυβερνώσα ελίτ και οι κυρίαρχες ελίτ Βρυξελλών και Βερολίνου. Αποτελούν για τον ελληνικό λαό τονωτικό μήνυμα που τον ενθαρρύνει στις επερχόμενες ευρωεκλογές να κάνει με την ψήφο του το βήμα της μεγάλης ανατροπής, ώστε να ανοίξει ο δρόμος της ελπιδοφόρας προοπτικής, για τον ίδιο, τη νέα γενιά και συνολικά τη χώρα.