Τρύφωνας Κωστόπουλος

Αναπληρωτής Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου

1. Introduction

H οικονομική κρίση του νεοφιλελευθερισμού είναι ο κεραυνός που φώτισε σαν αστραπή ολόκληρο το αντιδραστικό οικοδόμημα της «ευρωπαϊκής ενοποίησης». Οι φιλοευρωπαϊκές ιδέες γίνονται φτερό στον άνεμο. Την Ευρώπη της ειρήνης, της κοινωνικής αλληλεγγύης, και της ισότητας, «η οποία ενέπνευσε λαούς και οράματα τη δεκαετία του ’70 την καταστρέφουν γιατί δεν είναι ευρωπαϊστές. Υπερασπίζονται την επιθετικότητα του κεφαλαίου και των αγορών και επιδιώκουν την εξόντωση του Νότου και την κατάργηση του ευρωπαϊκού κεκτημένου»[1]. Η επικράτηση του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου έχει ως άμεση συνέπεια να παίρνονται πίσω όλες οι κατακτήσεις των εργαζόμενων. Καταργείται η αρχή της ισότητας ανάμεσα στα κράτη-μέλη και στη θέση της δημιουργείται ένα άτυπο Διευθυντήριο.

Στο όνομα της οικονομικής κρίσης δεν προχωρά η ευρωπαϊκή ενοποίηση και η εμβάθυνση της Ένωσης. Ο τρόπος λήψης των αποφάσεων μετατοπίζεται από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης (Επιτροπή, Κοινοβούλιο) σε διακρατικό επίπεδο, δηλαδή στα ισχυρά κράτη-μέλη, με κέντρο τη Γερμανία. Αναφερόμαστε στους δύο χρηματοδοτικούς μηχανισμούς στήριξης (EFSF και ESF), οι οποίοι, τυπικά δεν ανήκουν στην ΕΕ και λειτουργούν εκτός των υφιστάμενων Συνθηκών της ΕΕ. Με την δημιουργία νέων διακρατικών οργάνων στην «ευρωζώνη» υπονομεύεται όλο και περισσότερο το θεμελιακό στοιχείο της δημιουργίας της ΕΟΚ και μετέπειτα της ΕΕ, η ισότητα των κρατών-μελών. Με αυτό τον τρόπο καταργήθηκε η ισότητα ανάμεσα στα κράτη-μέλη, αλλά και το ίδιο το πληθυσμιακό κριτήριο και μετρά, πλέον, μόνον η οικονομική ισχύς[2].

Στο πλαίσιο αυτό θα προσπαθήσουμε να δώσουμε πειστικές απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα της «ευρωπαϊκής ενοποίησης» και του «εθνικού κράτους» από τη σκοπιά των εργαζόμενων, σε μια περίοδο που οι «μνημονιακές πολιτικές» της τρόϊκας και των εγχώριων αστικών δυνάμεων, προσπαθούν να τις εμφανίσουν ως «μονόδρομο», θέλοντας να καθυποτάξουν τον ελληνικό λαό, να του κάμψουν το φρόνημα και να του παραλύσουν τις αντιστάσεις του.

2. Η άνιση ευρωπαϊκή ενοποίηση και το εθνικό κράτος

Στην κατανόηση της οικονομικοπολιτικής «κυτταρικής δομής» της ΕΕ, χρειάζεται να δούμε το ρόλο των εθνών-κρατών at ευρωπαϊκό «γίγνεσθαι». Χωρίς την ανάλυση του ρόλου του έθνους-κράτους δεν μπορούμε να επιτύχουμε τις αναγκαίες διαμεσολαβήσεις, ούτε να ανακαλύψουμε τον εσωτερικό δεσμό που οδήγησαν τα κράτη-μέλη στην αναζήτηση κοινής πορείας και ταυτόχρονα ξεχωριστής. Η δημιουργία της ΕΕ ήταν προϊόν συνειδητής επιλογής των κυρίαρχων τάξεων της ΕΕ, κάτω από τις απαιτήσεις συγκέντρωσης and υπερεθνικής δράσης του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, για δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών κερδοφορίας και καλύτερης αντιμετώπισης του εργατικού κινήματος and αποτροπής του σοσιαλισμού. Με τη δημιουργία της ΕΕ το ζήτημα του κράτους-έθνους μπήκε σε νέα βάση με στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου, τα οποία σε καμιά περίπτωση δεν είναι ίδια με τα συμφέροντα των εργαζόμενων. Η ευρωπαϊκή χοάνη ανακατεύει και τσαλακώνει τα έθνη με ένα και μοναδικό στόχο. Την αύξηση των κερδών των πολυεθνικών και το χτύπημα των κατακτήσεων των ευρωπαϊκών λαών, θέτοντας τη διαφύλαξη της συμμαχίας των καπιταλιστών πάνω από τα συμφέροντα της πατρίδας, προσπαθώντας να ξεριζώσει από τους εργαζόμενους με περισσό θράσος τον πατριωτισμό, τον οποίο επιχειρεί να τον σκεπάσει με το χρηματισμό και το κέρδος.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, δεν ήταν τίποτα περισσότερο, αλλά και τίποτα λιγότερο από την αντικειμενική κίνηση του κεφαλαίου για παγκόσμια κυριαρχία. Δεν προέκυψε από την πίεση των αδυνάτων, τουναντίον οι ισχυροί της Ευρώπης (France, Γερμανία) αποφάσισαν για τη μορφή αλλά και το περιεχόμενο της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Το νεότευκτο κρατικό μόρφωμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά ενός κράτους-έθνους (κυβέρνηση, κοινοβούλιο, κοινό νόμισμα, δικαστική εξουσία, κτλ.), εν τούτοις στην όλη δομή και συμπεριφορά του και ιδιαίτερα στην οικονομική του διάρθρωση, ενυπάρχει το οξύμωρο σχήμα του όλου πράγματος. Όλως περιέργως, τα κυρίαρχα κράτη-μέλη της Ένωσης δημιουργούν τους αναγκαίους υπερκρατικούς θεσμούς, αλλά στο ζήτημα των πόρων αποδεικνύονται πολύ φειδωλά

Τίθεται το ερώτημα. Πως είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί η οικονομική και κοινωνική σύγκλιση των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν ο κοινοτικός προϋπολογισμός ανέρχεται μόλις στο 0,88% του συνολικού Ακαθάριστου Κοινοτικού Προϊόντος; Πρόκειται για ασπιρίνη στον καρκίνο. Την ίδια στιγμή οι εθνικοί προϋπολογισμοί των κρατών-μελών, υπερβαίνουν το 50% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) και στη Σουηδία πλησιάζει το 70%. Ο νεοφιλελευθερισμός φαίνεται να φωνασκεί με περισσή υποκρισία για λιγότερο κράτος, αλλά σε εθνικό επίπεδο, νεοσυντηρητικοί και σοσιαλδημοκράτες φαίνεται να βολεύονται σ’ ένα κράτος Λεβιάθαν, στο οποίο όλο και περισσότερα τμήματα του μεγάλου κεφαλαίου ζουν από τις κρατικές προμήθειες και τις επιδοτήσεις.

Με βάση τη διαλεκτική μαρξιστική μέθοδο ανάλυσης, η ευρωπαϊκή πολιτική συνεργασία ερμηνεύεται με βάση την ισχύ. Ο νόμος της ανισόμετρης οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης βρίσκει πλήρη εφαρμογή στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Περιφρουρεί την καπιταλιστική Ευρώπη και λειτουργεί αποτρεπτικά σε μια σοσιαλιστική προοπτική της. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση προβάλλει ως ο στίβος αναμέτρησης ανάμεσα σε χώρες και σε πολυεθνικές επιχειρήσεις. Άλλωστε, πρέπει να κατανοήσουμε ότι βρισκόμαστε σε μια διαμάχη παγκόσμιας κλίμακας στην οποία οι διαχωρισμοί γίνονται στη βάση κρατικών συμφερόντων.

For example, η Ελλάδα συμμετέχοντας στο καλάθι του ευρώ μόλις κατά 0,5%, όταν την ίδια στιγμή ο οικονομικός κολοσσός της Γερμανίας κατέχει το 32% του κοινού νομίσματος, είναι καθαρή ανοησία να γίνεται λόγος για ισότιμη συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η «ευρωπαϊκή ενοποίηση», όπως και η νεοφιλελεύθερη «παγκοσμιοποίηση» αποτελούν εσωτερικές τάσεις του κεφαλαιοκρατικού τρόπου κοινωνικής αναπαραγωγής και ενυπάρχουν μέσα στο ίδιο του το αίμα, άμα τη εμφανίσει του. Αυτό δείχνει όλη η ιστορική διαδρομή του καπιταλισμού. Η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου ένας από τους βασικούς νόμους της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης, πραγματοποιείται κάτω από συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες όπου η διεθνοποίηση της παραγωγής αποτελεί συστατικό τους στοιχείο. Οι οικονομικές και πολιτικές ενοποιήσεις υπακούουν στους νόμους της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης. Ο «φρέσκος» αέρας του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού σηματοδοτεί την μετατροπή του κόσμου σ’ ένα απέραντο «χωριό» που στην προμετωπίδα του έχει ως έμβλημα το κυνήγι του κέρδους. Οι πολυεθνικές εταιρείες μπορεί να μην έχουν πατρίδα αλλά έχουν τα εθνικά τους ορμητήρια. Η Κοινή Αγορά είναι το μεγάλο «σκολειό» των πολυεθνικών επιχειρήσεων, όπου τα μεγάλα και ισχυρά κράτη-μέλη αναπτύσσονται και προοδεύουν σ’ αντίθεση με τα μικρά και αδύναμα τα οποία οδηγούνται στη χρεοκοπία.

Και ενώ κράτη-έθνη προς στιγμή παρουσιάζονται πανίσχυρα κάθε φορά που κατακτούν μια καινούργια χώρα μια καινούργια ζώνη επιρροής, ξαφνικά ανακαλύπτουν ότι πάλι βρίσκονται μπροστά σ΄ ένα νέο σύνορο. Διαφορετικά κράτη και διαφορετικοί καπιταλιστές αρνούνται να υποταχτούν στην θέληση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Οι εχθροί του καπιταλισμού, οι ίδιοι οι καπιταλιστές, στέκονται ακατανίκητο εμπόδιο για την ομογενοποίηση του κόσμου, σε μια πατρίδα, σ’ ένα έθνος, με μία γλώσσα και έναν πολιτισμό.

3.Το ανέφικτο των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης

The κρίση στην ευρωζώνη έφερε στο προσκήνιο το ζήτημα της ομοσπονδιακής συγκρότησης της ΕΕ (σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο). Οι αντιθέσεις μεταξύ κυρίαρχων εθνικών ελίτ για το ρόλο της «ηγεμονίας», αλλά και η αποφυγή ανάληψης αντίστοιχων «υποχρεώσεων» (ανακατανομή πόρων μέσω ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, έκδοση «ευρωομόλογου» για τη στήριξη των αδύναμων οικονομιών, κ.ά.), φρενάρει την προώθηση της «ομοσπονδιακής ένωσης». Ειδικά το «δημοσιονομικό σύμφωνο», αποτελεί συγκεκριμένο προϊόν της ενδογενούς αντίφασης μεταξύ στόχου και μέσου. Η προσπάθεια άμβλυνσης των προβλημάτων που γεννά το ενιαίο νόμισμα, αντί για την ανακατανομή πόρων και «κοινοτική αλληλεγγύη», εκδηλώνεται με επαχθείς όρους δανεισμού και σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία (ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, κυρώσεις και πρόστιμα στους παραβάτες, κά). Αυτή η αντίφαση επιτείνει τα φαινόμενα «απόκλισης» αντί της «σύγκλισης» των οικονομιών, ενισχύοντας τις «κεντρόφυγες» αντί για «κεντρομόλες» τάσεις, καθώς και την ανισόμετρη ανάπτυξη στα πλαίσια της Ένωσης.

Αυτό φαίνεται πολύ καθαρά από την πολιτική συμπεριφορά της Γερμανίας, η οποία, από τη μια πλευρά εμφανίζεται ως ακραία οπαδός του φεντεραλισμού στην Ευρώπη, και από την άλλη σπεύδει να κατοχυρώσει τα γερμανικά εθνικά συμφέροντα. Προς αυτή την κατεύθυνση κινήθηκε και η απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας για τη Συνθήκη του Maastricht τονίζοντας ότι: «Η Συνθήκη της Ένωσης αιτιολογεί μια ένωση κρατών για την υλοποίηση μιας όλο και στενότερης ένωσης των -κρατικών οργανωμένων- λαών της Ευρώπης, και όχι ένα κράτος που βασίζεται σε ένα ευρωπαϊκό κράτος-λαό»[3]. Και ο επίσης γερμανός Klaus Busch επισημαίνει: «η υπέρβαση του εθνικού κράτους στην σημερινή Ευρώπη προσκρούει σε οικονομικά και πολιτικά όρια: εάν κάποιο σχέδιο που αποβλέπει στην προώθηση της ενοποίησης προσπαθήσει να τα ξεπεράσει είναι καταδικασμένο σε αποτυχία»[4].

Ο Ηλίας Ηλιού ηγετικό στέλεχος της ΕΔΑ μιλώντας στη βουλή το 1962 για την προοπτική της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας τόνιζε: «σιγά-σιγά η «υπερεθνική» κεντρική ομοσπονδιακή διοίκηση, θα απογυμνώνει τις επιμέρους ομοσπονδιακές χώρες από ολοένα και περισσότερες αρμοδιότητες, με τελική κατάληξη την επικράτηση των γερμανικών σχεδίων»[5]. Μισό αιώνα από την αγόρευση στη Βουλή του ιστορικού στελέχους της αριστεράς, η αντικειμενική πραγματικότητα τον επιβεβαιώνει πλήρως, κι αυτό γιατί ο μαρξισμός «έχει τη δυνατότητα ν’ αναλύει καλύτερα το παρόν γιατί βλέπει το μέλλον, γιατί όσο πιο μακριά αγναντεύεις, τόσο καλύτερα βλέπεις τι τρέχει κάτω από τη μύτη σου»[6].

The ταξική πάλη στην ΕΕ και ειδικότερα στο πλαίσιο της «ευρωζώνης» αποκτά νέα χαρακτηριστικά. The υπέρβαση του «εθνικού» στο όνομα της «μεγάλης πατρίδας» (ευρωπαϊκή ενοποίηση) δεν συνοδεύεται από φερέγγυο πλαίσιο διασφάλισης των εθνικών συμφερόντων, πολύ περισσότερο των λαϊκών συμφερόντων. Η ιδέα της «Ευρώπης των λαών και των εργαζόμενων» be ασύμβατη με τους νεοφιλελεύθερους «πυλώνες» της ευρωζώνης. Αυτή η προσπάθεια «ανισότιμης ενοποίησης» το μόνο που επιβεβαιώνει είναι τη διορατική πρόβλεψη του Λένιν ότι: «οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μέσα σε καπιταλιστικό καθεστώς είτε είναι απραγματοποίητες, είτε είναι αντιδραστικές»[7]. The λύση για τη μεγάλη πλειοψηφία των λαών της ΕΕ βρίσκεται στην ανατροπή του ταξικού οικοδομήματος της ευρωζώνης, η οποία ανεξάρτητα από τον τρόπο που θα γίνει θα πρόκειται για «ριζοσπαστική ανατροπή» και ειδικότερα «θα πρόκειται για εξουσία των λαών της Ευρώπης και όχι των πολυεθνικών επιχειρήσεων».

4. Το εθνικό κράτος και το κοινό νόμισμα (euro)

Οι εξελίξεις στην ΕΕ και ειδικότερα η βαθιά κρίση της «ευρωζώνης», φέρνουν στο προσκήνιο το ερώτημα «βιωσιμότητας» της ΟΝΕ (Οικονομικής Νομισματικής Ενοποίησης) and του «ενιαίου νομίσματος» του ευρώ. Παρά τις προσδοκίες που γέννησε η ιδέα της «στενότερης συνεργασίας» των χωρών της «ζώνης του ευρώ» (17 σε σύνολο 27 EU), η οποία μάλιστα «ντύθηκε» επικοινωνιακά με την προοπτική της «οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης», την αναβάθμιση των «δημοκρατικών θεσμών» και «εν γένει» την προοπτική της «Ευρώπης των λαών και των εργαζόμενων», τελικά αυτό που βιώνουμε είναι η «απόκλιση» παρά η «σύγκλιση» τα εμπορικά «πλεονάσματα» για τις ισχυρές και τα «ελλείμματα» για τις αδύναμες χώρες, η υποβάθμιση της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας και η ανάδειξη του Βερολίνου σε βασικό «κέντρο» λήψης των αποφάσεων. Οι συγκεκριμένες εξελίξεις δημιουργούν σοβαρά ερωτήματα, τόσο για τις δυνατότητες εξόδου από την κρίση, όσο τη βιωσιμότητα και τις προοπτικές συνολικά της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τη θέση των αδύναμων χωρών σε αυτήν.

Η Γερμανία επιδιώκει την ηγεμονία της Ευρώπης με επιθετικά «όπλα». Μόνο που αυτή την φορά δεν θα είναι στρατιωτικά μέσα (τανκς και αεροπλάνα) αλλά τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και ο οικονομικός ιμπεριαλισμός. Ή όπως πολύ εύστοχα τόνισε ο πρώτος δολοφονημένος πρόεδρος των ΗΠΑ Αβραάμ Λίνκολν, «σύνορα που δεν διασχίζουν εμπορεύματα, τα διαβαίνουν στρατιώτες»[8]. Ουσιαστικά πρόκειται για τα σχέδια της Γερμανίας και της αστικής της τάξης. Της διαφεύγει όμως μια μικρή λεπτομέρεια. Μπορεί σήμερα η Γερμανία να είναι μια μεσαίου μεγέθους δύναμη, αλλά σίγουρα μετά από είκοσι έτη δεν θα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα δέκα ισχυρότερα κράτη του πλανήτη. Ακόμα και σήμερα η Γερμανία είναι μεγάλη στην ΕΕ αλλά είναι μικρή στον κόσμο.

The «μεγάλη πατρίδα» (Γερμανία) επιχειρεί μέσω κυρίως του ενιαίου νομίσματος (euro) to διεμβολίσει τις «μικρές πατρίδες» θέτοντας την οικονομία της ΕΕ υπό γερμανική σκέπη. Μάλιστα το «δημοκρατικό έλλειμμα» στην «ευρωζώνη» οξύνεται αντί να περιορίζεται. Στην ουσία η αναμέτρηση «ισχύος» δε γίνεται μόνο μεταξύ χωρών αλλά και μεταξύ οικονομικών ελίτ και των πολυεθνικών εταιρειών (…κάτι σαν «βομβαρδιστικά Β-52») που διαθέτουν. Οι ηγετικοί ρόλοι ανάλογα με τη «δύναμη πυρός» εναλλάσσονται διαχρονικά. Στο παρελθόν η Γαλλία έπαιζε πρωτεύοντα ρόλο, ενώ με την ενοποίηση της Γερμανίας οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί.

Η εκδήλωση της οικονομικής ισχύος και τελικά της επιβολής των πλουσίων και μεγάλων κρατών-μελών προς τα μικρά και αδύναμα κράτη-μέλη, υπαγορεύεται σε εξωθεσμικό επίπεδο υπό τη Δαμόκλειο σπάθη των οικονομικών αντιποίνων και της διεθνούς απομόνωσης. Όπως τόνισε και ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου γερμανός σοσιαλδημοκράτης Martin Schulz, «οι ισχυροί συνεδριάζουν με μυστικότητα και μετά ανακοινώνουν στο έκπληκτο πλήθος των υπολοίπων τις αποφάσεις τους» [9].

Η Γερμανία δεν «κόπτεται» για τη σωτηρία του ευρώ ως προστάτιδα της Ευρώπης, αλλά ως μια χώρα που έχει να περιμένει τεράστια οφέλη από την παραμονή της στο ενιαίο νόμισμα. Μελέτη του γερμανικού ιδρύματος Bertelsmann, για το κέρδος της Γερμανίας από τη συμμετοχή της στη ζώνη του ευρώ, αν αυτή διατηρηθεί μέχρι το 2025 το ανεβάζει στο 1,2 τρις ευρώ. Στην έρευνα διευκρινίζεται, πως η Γερμανία θα εξακολουθήσει να σημειώνει κέρδη ακόμα κι αν συναινέσει στη διαγραφή μέρος των αξιώσεών της από τα διάφορα πακέτα στήριξης. «Το ευρώ προσφέρει στη Γερμανία ως επί το πλείστον πλεονεκτήματα. Σε αντίθεση προς τις απόψεις των ευρωσκεπτικιστών, η Γερμανία αντλεί τεράστια οφέλη από το κοινό νόμισμα», σημειώνει το ίδρυμα Bertelsmann[10].

Όσο δεν διαλύεται η ζώνη του ευρώ οι δανειστές δεν κινδυνεύουν να χάσουν τα χρήματά τους. Ακόμα και αν κάποιο κράτος-μέλος δεν πληρώσει μέρος των χρημάτων τα οποία δανείστηκε από τις κυβερνήσεις της «ευρωζώνης», η εναλλακτική λύση -η διάλυση της «ευρωζώνης»- θα αποδεικνυόταν πολύ πιο δαπανηρή από τις ζημιές που θα προκαλούσε η αθέτηση μιας δανειακής σύμβασης. Και η μελέτη του ιδρύματος Bertelsmann καταλήγει στο συμπέρασμα ότι εάν η Γερμανία επέστρεφε στο μάρκο, το ΑΕΠ της θα μειωνόταν για την περίοδο 2013-2025 κατά 0,5% κάθε χρόνο, προσθέτοντας 200.000 άνεργους ετησίως προκαλώντας ζημιές ύψους 1,2 τρις ευρώ σε 13 χρόνια, ή σχεδόν το μισό του γερμανικού ΑΕΠ το 2012. Όσο για την «ευρωζώνη»; Θα κατέρρεε και θα προκαλούσε παγκόσμια οικονομική κρίση[11].

Στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης στην «ευρωζώνη» έπειτα από δανειακές συμβάσεις συνολικού ύψους 400 δις ευρώ, στην πραγματικότητα οι φορολογούμενοι των κρατών-μελών του πλούσιου βορρά της «ευρωζώνης» δεν έχουν χάσει ούτε ένα ευρω. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις στη Γερμανία, στη Φινλανδία, στην Αυστρία, στην Ολλανδία και στη Γαλλία έχουν εξοικονομήσει δισεκατομμύρια ευρώ, χάρη στη μεγάλη πτώση του κόστους δανεισμού τους από τις αγορές. Μελέτη, της γερμανικής ασφαλιστικής εταιρείας Allianz, αναφέρει ότι οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων της Γερμανίας, υποχώρησαν την περίοδο 2010-2012 από το 3,39% at 1,18%. Και η μελέτη της Allianz συμπληρώνει ότι, αν προσθέσουμε το όφελος της Γερμανίας από τα επιτόκια την περίοδο 2010-2012 και προσθέσουμε και τα αναμενόμενα οφέλη της Γερμανίας τα επόμενα χρόνια, φθάνουμε σωρευτικά σε κέρδος 67 δις ευρώ, ποσό αρκετό για να μειωθεί περίπου κατά 3% το δημόσιο χρέος της Γερμανίας[12]. Also, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Αυστρία και η Γαλλία μπορεί να μην έχουν κερδίσει τόσο πολλά όσο η Γερμανία, αλλά είναι αδιαμφισβήτητο ότι απολαύουν μιας σημαντικής πτώσης του κόστους δανεισμού τους διαρκούσης της κρίσης.

Στο κέρδος το οποίο αποκομίζει η Γερμανία από το ευρώ, αλλά και στην οικονομική χρεοκοπία του ευρωπαϊκού νότου αναφέρεται η γερμανική εφημερίδα Die Zeit θέτοντας το ερώτημα: «Οι σπάταλοι νοτιοευρωπαίοι απειλούν την ευημερία μας; Το αντίθετο, οι γερμανοί τους χρωστάμε τον πλουτισμό μας», αποδεικνύοντας ότι η γερμανική οικονομική βοήθεια προς τις υπερχρεωμένες χώρες είναι ένας μύθος. Η γερμανική εφημερίδα διαπιστώνει τις ευθύνες και τα κέρδη των βορειοευρωπαίων και ειδικά των γερμανών για την υπερχρέωση των οικονομιών του ευρωπαϊκού νότου. Για παράδειγμα η εταιρεία Krauss-Maffei Wegmann πούλησε το 2008, 170 τανκς Leopard 2 στην Ελλάδα και εισέπραξε 1,7 δις ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 150% των ετήσιων κερδών, τα οποία συνήθως έχει η εταιρεία. Όλοι γνώριζαν ότι οι Έλληνες αγόρασαν τα Leopard 2 με δανεικά χρήματα, αλλά αυτό δεν φάνηκε να ενδιαφέρει κανέναν. Στη Γερμανία εισέρρευσε ένα τεράστιο χρηματικό ποσό και ήταν το μόνο που τους ένοιαζε. Με αυτό τον τρόπο συνοψίζει η γερμανική εφημερίδα την ουσία της ελληνικής κρίσης και των υπερχρεωμένων νοτιοευρωπαϊκών οικονομιών.[13]

Εταιρείες όπως η VW, η Daimler και η BMW κέρδισαν πολλά χρήματα από τις χώρες, της νότιας Ευρώπης, οι οποίες σήμερα βρίσκονται αντιμέτωπες με την οικονομική κρίση. For example, πριν από την κρίση οι Ιταλοί αγόραζαν 450.000 γερμανικά αυτοκίνητα κάθε χρόνο, οι Ισπανοί 330.000 αυτοκίνητα και από 50.000 αυτοκίνητα οι Έλληνες και οι Πορτογάλοι. Σχεδόν κάθε τέταρτο γερμανικό αυτοκίνητο, που εξαγόταν, πήγαινε στις χώρες που σήμερα βρίσκονται σε κρίση. Τα χρήματα αυτά δεν έμειναν μόνο στις εταιρείες. Πήγαν στους υπαλλήλους, στους εργάτες, στους μάνατζερ και στους μετόχους. Μάλιστα, όπως υπογραμμίζει η Zeit, «μπορεί να μην αρέσει σε ορισμένους Γερμανούς, αλλά χωρίς να το ξέρουν, με τα λεφτά από το Νότο πλήρωναν το νοίκι τους ή έκαναν διακοπές ή αγόραζαν το καινούργιο κινητό τους». Πριν από μερικές εβδομάδες ανακοινώθηκε ότι οι Γερμανοί αγοράζουν περισσότερα αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού από ποτέ. Επιπλέον, υπάρχουν περισσότερες θέσεις εργασίας όσο ποτέ άλλοτε. «Αν όμως οι θέσεις εργασίας δημιουργούνταν από τα λεφτά, που προέρχονταν από τη Νότια Ευρώπη, τι θα γίνει αν οι Έλληνες, οι Ισπανοί, οι Ιταλοί και οι Πορτογάλοι αποφασίσουν πραγματικά να κάνουν οικονομία και ξεπληρώσουν τα παλιά τους δάνεια, χωρίς να δανειστούν ξανά;», θέτει το ερώτημα η γερμανική εφημερίδα[14].The Zeit υπενθυμίζει ότι οι θέσεις εργασίας στη Γερμανία πάντα δημιουργούνταν και εξαρτώνταν από τις εξαγωγές. Ο κύκλος της κατανάλωσης χρειάζεται το δανεισμό, χωρίς αυτό δεν θα υπάρχουν χρήματα.

Οι γερμανικές εξαγωγές το 2012 ενισχύθηκαν κατά 3,7% και ανήλθαν στα 1,097 τρις. euro, καταγράφοντας νέο ιστορικό υψηλό, τη στιγμή που οι εισαγωγές ενισχύθηκαν κατά 0,7% in 909,2 billion. euro. Το γεγονός αυτό κατατάσσει τη Γερμανία μαζί με την Κίνα και τις ΗΠΑ μια από τις μεγαλύτερες εξαγωγικές χώρες στον κόσμο. Το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας ανήλθε το 2012 in 188,1 billion. euro, το δεύτερο μεγαλύτερο μέγεθος που έχει καταγράψει από το 1950[15].

Η Γερμανία αξιοποίησε στο έπακρο την κατάργηση των εμπορικών φραγμών που της προσέφερε η ενιαία αγορά. Με αριστοτεχνικό τρόπο άλωσε τα εμπορικά ισοζύγια των ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου, προκαλώντας στην κυριολεξία εκτροχιασμό του δημοσιονομικού ελλείμματος και του χρέους τους, οδηγώντας τες στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Ας αφήσουμε τους αριθμούς να μιλήσουν. It 2009, το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας ήταν 12,1 δις ευρώ με την Ισπανία (31 δις ευρώ εξαγωγές μείον 18,9 δις εισαγωγές), 11,2 δις ευρώ με την Ιταλία (50,6 δις ευρώ εξαγωγές μείον 39,4 δις εισαγωγές), 2,6 δις ευρώ με την Πορτογαλία (6,1 δις ευρώ εξαγωγές μείον 3,5 δις εισαγωγές) and 4,7 δις ευρώ με την Ελλάδα (6,5 δις ευρώ εξαγωγές μείον 1,8 δις εισαγωγές) [16]κτλ.

Οι θιασώτες της ένταξης στην τότε ΕΟΚ και στην σημερινή ΕΕ, μας έλεγαν ότι τα ελληνικά προϊόντα θα βρουν διέξοδο στη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά. Δυστυχώς συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Τα προϊόντα των πλουσίων χωρών του βιομηχανικού Βορρά στην κυριολεξία άλωσαν την ελληνική αγορά, στέλνοντας την ελληνική οικονομία και ολόκληρο τον ευρωπαϊκό Νότο στα τάρταρα.

Τα μεγάλα και ισχυρά κράτη-μέλη της Ένωσης με πρώτη τη Γερμανία επανεθνικοποιούν και επίσημα την οικονομική πολιτική τους. Προς απογοήτευση των φιλοευρωπαϊστών εγκαταλείπουν την ευρωπαϊκή πολιτική και πωλούν πατρίδα. Ο εθνικισμός εμφανίζεται και πάλι με την παραλλαγή του «οικονομικού εθνικισμού», με αποτέλεσμα το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο να διαιρεί την ΕΕ, στα κράτη-μέλη που έχουν πλεονάσματα και χαμηλό χρέος (Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία) και στα κράτη-μέλη που έχουν ελλείμματα και υψηλό χρέος (Ιρλανδία, Greece, Portugal, Ισπανία).

Η συνύπαρξη στην ευρωζώνη χωρών του «πυρήνα» and «περιφέρειας», με αυξανόμενα «πλεονάσματα» στις πρώτες και «ελλείμματα» στις δεύτερες, αποτελούν μια από τις εκφράσεις της ανισότιμης συμμετοχής στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης χωρών με διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης και ανόμοιο επίπεδο «ισχύος». Γι’ αυτό και η ΕΕ, πολύ περισσότερο η «ευρωζώνη» δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις εξωπραγματικές διακηρύξεις και ουτοπικά οράματα περί «ισόρροπης ανάπτυξης», «οικονομικής σύγκλισης» και «κοινωνικής συνοχής».

5. Συμπέρασμα.

Το φαινόμενο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ανταποκρίνεται στις αντικειμενικές τάσεις, κίνησης, και ανάπτυξης της οικονομίας, η οποία διαρκώς διεθνοποιείται. Οι οικονομικές ολοκληρώσεις αποτελούν αδιαμφισβήτητες νομοτέλειες του καπιταλισμού της εποχής μας και είναι αποτέλεσμα του διεθνούς ανταγωνισμού. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση φαίνεται να προσκρούει στα αντιτιθέμενα εθνικά συμφέροντα, τα οποία είναι όχι μόνο παρόντα, αλλά και αλληλοσυγκρουόμενα. Το εθνικό κράτος, το ασφαλές καταφύγιο, αυτό το «μαντρί» της αστικής τάξης, το οποίο δημιουργήθηκε με φωτιά και πολύ αίμα δεν ήρθε για να φύγει. Η αστική τάξη δεν είναι αφελής να παραιτηθεί από το δικό της κράτος, που της εξασφαλίζει την κυριαρχία της.

Και κάτι πολύ σημαντικό. Το εθνικό κράτος μέσω της ΕΕ δεν εξασθενεί. Αντίθετα ισχυροποιεί τη θέση του κυρίως ως δύναμη καταστολής. Σε πείσμα των φιλοευρωπαϊστών και των απόψεών τους, για μια ομοσπονδιακή ένωση της ΕΕ και υπέρβαση του εθνικού κράτους, αποδεικνύεται ότι το εθνικό κράτος είναι κανόνας, νόρμα του καπιταλισμού. Τους καλύτερους όρους για την ανάπτυξη του καπιταλισμού τους παρουσιάζει χωρίς αμφιβολία το εθνικό κράτος. Στο πλαίσιο της ΕΕ οι κυρίαρχες δυνάμεις ανακατεύοντας τα καπιταλιστικά έθνη, βάζουν σε πρώτη μοίρα τον ανταγωνισμό του ενωμένου ευρωπαϊκού κεφαλαίου με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό εργατικό κίνημα.

It κράτος-έθνος δεν θα αποσυρθεί από το προσκήνιο της ιστορίας όσο το κεφαλαιοκρατικό σύστημα κοινωνικής αναπαραγωγής εξακολουθεί να παραμένει κυρίαρχο στον κόσμο. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ουτοπία, διότι το έθνος-κράτος εκφράζει πάντα τη θεσμική συγκρότηση της εξουσίας της κυρίαρχης τάξης. Η οριστική εξάλειψη του εθνικού κράτους, είναι δυνατή μονάχα με την ανατροπή της κυριαρχίας της αστικής τάξης από την εργατική τάξη και το θρίαμβο του σοσιαλισμού.